Diccionario panhispánico del español jurídico

dpej.rae.es

acémila

1. Adm. Mula o macho de carga usado para acarrear la caza muerta.
2. Hist. Prestación personal de naturaleza jurídico-pública consistente en acarrear o portear con mulas productos o mercancías por mandato del rey o de oficiales reales durante determinados días.
3. Hist. Prestación personal de carácter jurídico-privado a la que estaban obligadas las personas sometidas a régimen señorial, consistente en acarrear o portear productos con mulas o bien utilizarlas como ganado de tiro en faenas de labranza en tierras del señor durante determinados días.
«Tengo por bien que los quinteros que labran por pan por otro, que comiençen a sseruir desde el dia de ssan Çibrian de ssetetnbre, et que ssea tenudo de sseruir con vna yunta de bues o azemilas (en ordenamiento dada a Cuenca «o de azemelas») o de otras bestias ffasta vn anno conplido, arando e segando o ffaziendo otra lauor que ssea et pertenesca alauor de pan» (Cortes de Valladolid de 1351, ley 5).
4. Hist. Pago sustitutorio de la prestación personal.
Tanto la prestación de naturaleza jurídico-pública como jurídico-privada tuvo una tendencia hacia el pago sustitutorio en dinero y posteriormente a su supresión.
5. Hist. Usurpación de mulas o animales de tiro por parte de los señores en lugares sometidos a régimen señorial.
«Queles fazen muchos agrauios e syn razones, tomandoles de dineros e de pan e de vino e de otras cosas, e tomandoles sus ofiçios que han por fuero e pro preuillejo e por costumbres, e otrosi tomandoles mulas e azemilas e carretas, e otrosi haziendoles muchos otros males e perjuyzios» (Cortes de Segovia de 1386, ley 16).

Referenciado desde